Saya Gezme

SAYA GEZME

Saya gezme Orta Asya'dan göçer Türkmen toplulukları ile Anadolu'ya gelen, kökü İslam öncesi Türk inanışlarına dayanan çoban kültürüdür. Anadolu'nun bir çok yerinde bu oyuna rastlanır. Ağırlıkla İç Anadolu'da sıkça rastlanır. Bu gelenek Geç yerleşmiş Türkmen topluluklarında devam ede gelmiştir. Emirdağ'da bu gelenek Avrupa'ya göçle körelmiş, günümüzde de unutulmaya yüz tutmuştur. İç Anadolu'nun bazı yerlerinde altı ayda çoban değişir. Saya gezme kış çıkarken bu değişim sırasında yapılır. Emirdağ'da Zemheri ayı koyunların karnında kuzunun canlandığı aydır. Saya gezme bunun töreni olarak yapılır.  Gençler toplanarak beyaz köynekler giyer. Kollarına ve beline çeşitli çanlar bağlar. Yünden sakal yapar başlarına beyaz külah giyerler. Bu şekilde giyinenlere (ayı) denir. İçlerinden bir tanesi (sesi güzel olan) ayıcı olur. Ayıcının elinde uzun bir değnek ve def vardır. Sürü sahiplerinin kapıları önünde Ayıcı aşağıdaki türküyü söylerken ayılar çanlardan ses çıkararak döne döne oynamaya başlarlar. Son dörtlükle ayılar yatarak ölü taklidi yapar. Ev sahibi ayıcının heybesine para, buğday, arpa, un, bulgur vb.hediye koyar. Bazen de muziplik olsun diye ayıların üzerine su döken de olur. Daha sonra gençler toplanan hediyeleri paylaşır veya satarlar.

Hey hayadan hayadan

Yılan akar kayadan

Açlığımızdan değil ama

Adet kalmış sayadan

Ayım yatar uzun uzun

Benim ağam iki gözüm

Ablama sözün geçerse

Heybeye koy iğde üzüm

Şekerim var ezilecek 

Tülbentlerden süzülecek

Ver ablası bahşişini

Kapım var gezilecek

Ayımın gözleri humar

Birin açar birin yumar

Ablasından bahşiş umar 

Dön gocoğlan dön

Kaç kişiyiz saydınızmı

Ayım öldü duydunuzmu

Cebine harçlık goydunuzmu

Öl ayım öl...

Paylaş :